Ten eerste: ‘goed’ of ‘slecht’ bestaat niet. In principe is het oké om alle soorten voeding tot je te nemen, maar het gaat mis als je het woord ‘te’ kunt toevoegen. Te veel vetten. Te veel koolhydraten. Maar ook: teveel groenten en te weinig vetten. Alles hangt af van de hoeveelheden waarin je ze nuttigt. Een handje chips dat bol staat van de verzadigde vetten is niet supergezond, maar kan echt geen kwaad. Elke dag een lunch die bestaat uit een zak chips, is wel weer een slecht idee. 

 

Vetten: toch geen boosdoener?

Al lange tijd worden vetten aangeduid als de veroorzaker van veel welvaartsziekten zoals hart- en vaatziekten. Zelf stel ik me hierbij altijd mijn eigen bloedvaten voor, die letterlijk dichtslibben door frituurvet en andere verzadigde vetten die aan de binnenkant van je bloedvaten blijven plakken. Een pakkende en afschrikwekkende voorstelling, maar zo simpel is het niet. 

 

Er zijn gezondere en minder gezonde vetten. De onverzadigde vetten hebben een structuur die makkelijker afgebroken kan worden door je lichaam, terwijl verzadigde vetten juist lastig af te breken zijn en aan elkaar ‘klitten’ in je bloed. Deze opstoppingen kunnen ontstekingen, verstoppingen en beroertes veroorzaken, afhankelijk van de plek in je lichaam waar ze ontstaan. Het is dus niet aan te raden veel verzadigde vetten te eten. Maar nu komen we bij het gevolg: de meeste mensen die verstoppingen van hun bloedvaten willen voorkomen gaan vet van hun menu schrappen. Fabrikanten maken producten die ‘vetvrij’ zijn of ’50% minder vet’ bevatten. In plaats daarvan stoppen fabrikanten extra koolhydraten (suikers) in hun producten – onder het kopje Koolhydraten: wel de boosdoener? lees je waarom dat een slecht idee is. 
 

Wie denkt dat vet slecht is, schrapt rigoreus alle vetten van het menu. Terwijl er zoveel góede vetten zijn, die je lichaam bovendien echt nodig heeft. Wat dacht je van de vetten in olijfolie? Of die in vette vis, of in een avocado, walnoot of in lijnzaad? Vooral omega 3-vetzuren zijn bewezen goed voor de hersenen en het immuunsysteem, en helpen daarnaast ook (oh, ironie!) om de kans op cardiovasculaire ziekten te verminderen. Kortom, góede vetten als omega 3 helpen hart- en vaatziekten juist voorkómen. 

 

Kortom, wees niet bang voor vet. Het klopt dat niet al het vet goed voor je is, dus probeer verzadigde vetten te minimaliseren. Maar onthoud vooral dat heel veel vetten wél heel goed zijn voor je, dus zet de volgende producten zo vaak mogelijk op je menu:

– vette vis: makreel, zalm, sardines, haring, ansjovis

– walnoten, lijnzaad

– avocado 

– oliën met relatief veel omega 3-vetzuren: lijnzaadolie, walnootolie, koolzaadolie

– olijfolie

– krill (zeewier dat veel omega 3-vetzuren bevat)

 

 

Koolhydraten: wel de boosdoener?

Wees niet bang, ik ga hier niet beweren dat koolhydraten ’slecht’ zijn en dat je ze nu nooit meer mag eten. Maar wat veel mensen niet beseffen, is dat koolhydraten op molecuulniveau in feite gewoon suikers zijn. Er zijn wel twee verschillende soorten: complexe en simpele koolhydraten. Tijdens het verteren worden koolhydraten door je lichaam opgeknipt in stukjes: die stukjes zijn de suikers die in je bloed opgenomen worden. Als dat ’knippen’ heel makkelijk gaat, zoals bij de simpele koolhydraten, dan komen er snel veel suikers in je bloed – vergelijkbaar met wanneer je iets zoets eet. Hoppa, suikerpiek! Die pieken zorgen dat er veel insuline vrijkomt en dat je suikers gaat opslaan als glycogeen in de lever, of als vet. Ook zou het ervoor zorgen dat je lichaam sneller veroudert, volgens meneer Kris van de Voedselzandloper. 

 

Het goede nieuws is dat er ook complexe koolhydraten zijn, die uit langere ketens suikers bestaan en dus niet zo snel te verteren zijn. Zij veroorzaken geen zogeheten suikerpiek. In alle recepten op Foodness proberen we snelle koolhydraten zo veel mogelijk te vermijden, maar als je echt even extra slank wilt eten kun je de recepten die als ’koolhydraatarm’ gemarkeerd zijn proberen.

 

Vaker gebruiken dus, die complexe koolhydraten:

– peulvruchten

– zoete aardappels

– volle granen, zoals in volkorenbrood, havermout, boekweit en zilvervliesrijst

– pseudogranen zoals quinoa

 

 

De conclusie?

Sluit geen enkele voedingsgroep uit. Eet vooral veel vetten en eet vooral veel koolhydraten. Maar probeer als het even kan te zorgen dat je goede (omega 3) vetten binnen krijgt, en leer jezelf aan om complexe koolhydraten te kiezen.

 

Bronnen:

Foodlog
BBC