logo
FOODSPIRATION

‘Het is light, dan kan ik er toch veel van eten?’ Fout! Voedingsclaims uitgelegd

250914143046donutimage.jpg

‘Light’, ‘vetarm’ en ‘suikervrij’ – het zijn termen waarmee je regelmatig om de oren wordt geslingerd. Veel mensen denken dat deze producten minder calorieën bevatten en gezonder zijn. Hoe zit dat nou echt? En wat is precies het verschil tussen ‘Bron van vezels’ en ‘Vezelrijk’? De meeste van deze claims mag je als fabrikant niet ‘zomaar’ op een verpakking zetten, daar zijn strenge regels voor. Om de verwarring uit de wereld te helpen zetten wij de meest gebruikte claims op een rijtje. In deze serie staan we stil bij de claims die op producten staan die weinig of minder van een stof bevatten, dus minder vet, minder suiker, etc. Aan de hand van een stelling leggen we uit wat die claims als ‘vetarm’ en ‘suikervrij’ nu eigenlijk precies inhouden.

claims, vetvrij, suikervrij, vetarm, light, foodness

Dadel-kokos torentjes (niet light, vetvrij of suikervrij; wel heel lekker!)

 

1. Stelling: VAN LIGHT PRODUCTEN KUN JE NIET DIK WORDEN

Fout!

De claim ‘light’ of ‘lite’ staat op veel producten en vooral op frisdranken. Er wordt vaak gedacht dat deze producten (bijna) geen calorieën bevatten. Om de claim ‘light/lite’ te mogen gebruiken moet het gehalte van bijvoorbeeld calorieën in een product minimaal 30% lager zijn dan dat gebruikelijk is in vergelijkbare producten. Dit hoeft overigens niet alleen te gelden voor het aantal calorieën, maar kan ook gelden voor bijvoorbeeld het suiker- of vetgehalte. Light producten hoeven dus NIET perse minder calorieën te bevatten. Er wordt aan deze producten meestal juist een andere stof toegevoegd, die soms zelfs nog méér calorieën bevat, om het toch te laten smaken. Pindakaas krijgt bijvoorbeeld zijn smaak van de (vooral gezonde) vetten die erin zitten. Als je die eruit haalt, moet je iets anders toevoegen om de smaak aantrekkelijk te houden. Dat wordt gedaan door suiker aan light pindakaas toe te voegen. Lees meer over light pindakaas meer over in de blog over 4 ‘gezonde’ producten die eigenlijk helemaal niet zo gezond zijn.

2. Stelling: EEN FABRIKANT MAG NIET ZOMAAR ‘LAAG IN CALORIEËN OP EEN PRODUCT ZETTEN

Klopt.

Als je de claim ‘laag in calorieën’ op je product wilt zetten mag er maximaal 40 kilocalorieën per 100 gram in zitten. Dat betekent overigens niet dat het product per definitie ‘gezond’ is. Er staat namelijk nergens waar die calorieën vandaan komen, dus die kunnen ook heel goed uit suiker of vet komen. Hetzelfde geldt voor de term ‘geen calorieën’. In deze producten mogen maximaal 4 kilocalorieën per 100 milliliter zitten. In frisdrank komen deze uit bijvoorbeeld suikers, die er maar weinig in kunnen zitten. Om het alsnog mierzoet te krijgen wordt de drank aangevuld met een hoopje kunstmatige zoetstoffen. Niet heel veel gezonder dus.

In tegenstelling tot de claim ‘light’ geldt voor de uitspraak ‘verlaagd in calorieën’ wel dat het product minstens 30% minder calorieën moet bevatten dan vergelijkbare producten. Dit wordt gedaan door zowel suikers en vetten te onttrekken. Ook aan deze voedingsmiddelen worden vaak chemische smaakmakers, zoals E621, toegevoegd. De oplettende lezer ziet dus ook dat ‘verlaagd in calorieën’ en ‘laag in calorieën’ weer verschillend zijn; de eerste mag maximaal 40 kilocalorieën per 100 gram bevatten, de tweede moet 30% minder calorieën bevatten dan vergelijkbare producten. Fabrikanten kiezen natuurlijk altijd voor de benaming die het best uitkomt.

snoep, claim, suikervrij, suikerarm, foodness

3. Stelling: ‘SUIKERVRIJ’ BETEKENT ALTIJD DAT ER HELEMAAL GEEN SUIKER IN ZIT

Fout.

Er zit weinig tot geen suiker in suikervrije producten, maar dat betekent dat er helemaal niets in zit: er mag tot 0,5 gram suiker per 100 gram of 100 milliliter in zitten. Ook deze claim wordt vaak op frisdranken gebruikt. Verder kom je suikervrij regelmatig snoep en broodbeleg tegen in de supermarkt. Er is overigens een verschil tussen de claims ‘suikerarm’ en ‘geen toegevoegde suikers’ die op verpakkingen kunnen staan. ‘Suikerarme’ producten mogen namelijk maximaal 5 gram suiker per 100 gram van het product bevatten en voor suikerarme dranken geldt een maximum van 2,5 gram suiker per 100 milliliter. Producten ‘zonder toegevoegde suikers’ hebben niet zo’n wettelijk maximumgehalte. Er worden alleen geen éxtra suikers aan het product toegevoegd. Voedingsmiddelen die van nature suikers bevatten, zoals vruchtensap, bevatten echter wel veel suikers, alleen zijn ze niet door de fabrikant toégevoegd; die suikers zaten al in het fruit dat voor het sap gebruikt is. Producten zoals vruchtensap kunnen daarom op het etiket teksten hebben staan als: “Dit product bevat van nature aanwezige suikers”. Let op: in deze producten kunnen daardoor nog wel veel calorieën zitten!

friet, vet, vetarm, foodness, claims

4. Stelling: EEN VETARM PRODUCT BEVAT GEEN (ONGEZONDE) VETTEN

Fout.

‘Laag in vet’ of ‘vetarm’ staat op producten die minder dan 40 kilocalorieën per 100 gram (of 20 kilocalorieën per 100 milliliter) bevatten. Er kan dus zeker wel vet – en ook heel ongezond vet – in een vetarm product zitten! De term ‘vetarm’ kan op verschillende producten voorkomen, maar wordt vooral op etiketten van sausjes en jus gebruikt. Let ook hierbij op het feit dat de smaak verslechtert als je een bepaald bestanddeel (zoals vet) vermindert. Om de smaak aantrekkelijk te houden wordt er dan bijvoorbeeld meer suiker aan toegevoegd. Dan staat er dus ‘vetarm’ op de verpakking, terwijl er vervolgens extra suiker aan de saus wordt toegevoegd. Oei! Ook vetarme producten hoeven dus niet minder calorieën te bevatten dat ‘gewone’ producten, en kunnen met kunstmatige smaakstoffen zijn bewerkt.

Naast ‘vetarm’ bestaan ook de claims ‘vetvrij’ en ‘0% vet’. Dit betekent dat het totale vetgehalte van het product minder dan 0,5 gram per 100 gram of milliliter is. De rekenkoppen onder ons zien ook zo wel dat ‘vetvrij’ of ‘0% vet’ dus eigenlijk ‘met een vetgehalte van 0,5%’ betekent; en dus niet 0%. Toch mag de fabrikant met koeienletters ‘0% vet’ op zijn verpakking zetten, omdat de max van 0,5 naar 0 wordt afgerond. Deze claim wordt veel op zuivelproducten, zoals yoghurtdrinks gebruikt.

‘Laag in verzadigd vet’ en ‘arm aan verzadigd vet’ zijn wat ingewikkelder. Hierbij geldt dat het verzadigde vet en transvet samen niet meer dan 1,5 gram per 100 gram mogen zijn én dat dit niet meer levert dan 10% van het totaal aantal calorieën in het product. Verzadigd vet wordt vaak als het slechte, ongezonde vet gezien. Het zit bijvoorbeeld in koekjes, chips en chocolade. Toch is de echte boosdoener transvet. Bij onder andere het frituren kunnen transvetten ontstaan. Het lichaam heeft deze vetten nergens voor nodig en te hoge gehaltes zorgen al snel voor hart- en vaatziekten. Gelukkig komen deze vetzuren in steeds minder producten voor.

Let dus voortaan goed op welke claims op de producten staan die je in het winkelwagentje legt. Is dit daadwerkelijk waar je naar op zoek was? En als iets ‘vetarm’ is, kijk dan voor de grap eens hoeveel suiker er in zit om de smaak te behouden! Kortom: maak je eigen keuzes, en staar je niet blind op de (vaak misleidende) claims!

Bronnen:
Het Voedingscentrum
Productschap Margarine, Vetten en Oliën (MVO)

 

REACTIES
LOG IN OM EEN REACTIE TE PLAATSEN

Inloggen Via Social

Inloggen met wachtwoord