‘Vraatzucht brengt somberheid en angst, maar vasten geeft vreugde en moed’ – Nikolai van Zicha

 

In mijn vorige blog was te lezen hoe ik het ervaarde om te vasten. Allemaal leuk en aardig, maar ik vond persoonlijk dat de wetenschappelijke theorie nog ontbrak, evenals mijn eigen verwoording van het feit dat vasten een work-out voor je hersenen is, je jonger maakt, je langer doet leven en heel gelukkig maakt. Dus bij deze lieve mensen, heb ik het boek nog eens voor de 4^e, 5^e of 6^e keer gadegeslagen (vooral tijdens het vasten is het erg motiverend om het boek te lezen) en zal ik jullie vertellen waarom we misschien wel 170 jaar oud kunnen worden. 

  

Voor de meeste dieren die in het wild leven zijn tijden van overvloed en schaarste normaal. Onze vroege voorouders aten meestal niet vier of vijf keer per dag. In plaats daarvan gingen ze op jacht, propten ze zich vol, lagen ze bij te komen en moesten ze daarna lange tijd wachten tot er weer iets te eten was. Ons lichaam en onze genen hebben gestalte gekregen in een omgeving die werd gekenmerkt door schaarste, met zo nu en dan een gigantische schranspartij. Ik weet het, dit klinkt als 'van binge-eating op naar anorexia', maar het klinkt ook als ‘ik ga zaterdagavond heerlijk uit eten en nuttig een 5-gangen diner met heerlijke wijntjes en een dessert na en laat nog geen kruimeltje staan, en zondag nuttig ik slecht een kleine maaltijd’.

 

Tegenwoordig staat het er uiteraard heel anders voor. We eten voortdurend. Vasten – de vrijwillige onthouding van eten – wordt gezien als nogal excentriek, om niet te zeggen ongezond. De meeste mensen vinden het heel gewoon om minstens drie maaltijden per dag te eten en ook tussendoor nog flink te snacken. Tussen de maaltijden en snacks door grazen we: een romige (soja)cappuccino hier, een verdwaald (suikervrij)koekje daar, of een smoothie van fruit omdat het zo gezond is. 

 

 

Ooit verboden ouders hun kinderen om tussen de maaltijden te eten. Die tijd is voorgoed voorbij. In een recent Amerikaans onderzoek zijn de eetgewoontes van 28.000 kinderen en 36.000 volwassenen in de loop van dertig jaar vergeleken. Hieruit bleek dat de tijd tussen de eetmomenten gemiddeld een uur korter is geworden. In de jaren zeventig van de vorige eeuw verstreek er zo vierenhalf uur voordat een volwassene weer iets at. Dat is nu gedaald tot drieënhalf uur. Het idee dat het ‘verstandig’ is om weinig en vaak te eten, is deels afkomstig van snackfabrikanten en bedenkers van modediëten, maar kent ook in de medische wereld medestanders. Hun idee is dat je beter veel kleine maaltijden kunt eten om zo het risico te vermijden dat je honger krijgt en je volstouwt met veel ongezonde snacks. Uit het bovenstaande onderzoek bleek ook dat we in vergelijking tot dertig jaar geleden ongeveer 180 calorieën meer aan snacks binnenkrijgen en 120 calorieën meer eten bij de hoofdmaaltijden. Snacken zorgt er dus niet voor dat we tijdens de maaltijd minder eten, het prikkelt alleen maar de eetlust. Hmm, dat is een interessant feit: je eet dus een tussendoortje om je honger te onderdrukken, maar dit leidt tot meer honger. Dus je krijgt extra kilocalorieën binnen van het tussendoortje én je eet er bij je volgende maaltijd ook extra kilocalorieën. bij. Hmm. Dit bleek ook uit een onderzoek uitgevoerd door de VU Amsterdam (getiteld ‘Nutrition, Dia(O)besity and the Brain’) waaruit bleek dat het tussendoor snacken van vet en suiker, de serotonine levels verlaagde waardoor er minder verzadiging in de hersenen optrad, hetgeen leidde tot meer eten. Let wel op dat ze alleen tussendoortjes hebben onderzocht die bestonden uit vet en suiker. Feit is wel dat de meeste tussendoortjes hieruit bestaan.

 

Oké, terug naat het vasten. Langdurig vasten en honger lijden is overduidelijk slecht voor je, maar dit betekent niet dat kortstondig vasten slecht voor je zou zijn. Het tegendeel is juist waar. De eerste onderzoeken naar korte periode van voedselonthouding laten zien dat vasten veroudering en ziekten tegengaat. Zelfs de werking van een cocktail met hele krachtige medicijnen komt niet in de buurt van de effecten van vasten. Het allereerste onderzoek naar vasten is een onderzoek uit 1945, waarin men ratten met verschillende tussenpozen liet vasten. Een aantal ratten vastte één op de vier dagen, de andere groep één op de drie dagen en de andere groep om de dag. Hieruit bleek dat hoe langer de ratten vastten, hoe langer ze bleven leven. Uit talloze onderzoeken is inmiddels de waarde voor de ratten van het vasten bevestigd. Dr. Valter Longo, directeur van het Longevity Institute van de University of Southern Califonia werkte met genetisch gemodificeerde muizen die bekend staan als dwergmuizen of Laronmuizen. De gemiddelde muis leeft hooguit twee jaar, maar Laronmuizen worden bijna twee keer zo oud als hun calorie-inname wordt beperkt, dan worden ze bijna vier jaar. Voor een mens zou dat gelijkstaan aan een levensduur van bijna honderdzeventig jaar. De Laronmuizen zijn niet alleen boeiend vanwege hun levensduur, maar ook omdat ze vrijwel hun hele leven lang gezond blijven. Ze lijken niet vatbaar te zijn voor diabetes mellitus of kanker en sterven meestal een natuurlijke dood. Deze muizen zijn zo klein en leven zo lang vanwege een genetische modificatie die hen ongevoelig maakt voor het hormoon IGF-1, Insuline-achtige Groeifactor 1. Zoals uit de benaming blijkt, heeft het IGF-1 een groeibevorderend effect op vrijwel elke cel van je lichaam. Daardoor houdt dit je cellen voortdurend actief. Als je jong en in de groei bent, heb je een bepaald gehalte van IGF-1 en andere groeifactoren nodig. Later in je leven lijkt een hoog gehalte echter te leiden tot een versnelde veroudering en een vergrote kans op kanker. Je hormoon IGF-1 kan dus maar beter iets lager zijn als je je rimpels en veroudering wilt uitschakelen, en laat vasten nou net de aanmaak van je hormoon IGF-1 verminderen. 

 

Dit zijn een aantal hele interessante processen die in je lichaam plaatsvinden als je vast, en dat zijn niet de enige! Aangezien ik maar 600 woorden per blog mag gebruiken en ik die volgens mij allang gebruikt heb moet ik het hier toch echt even bij laten. Wil je er meer over weten? Lees dan het boek Het Vastendieet van Dr. Michael Mosley. 

 

Persoonlijk beviel mij het vasten goed. Ik merkte dat mijn lichaam het fijn vond en hoe vaker je af en toe vast, hoe minder ontwenningsverschijnselen je krijgt. Je lichaam herkent het en went eraan. Ik geef vrijblijvend advies aan de modellen van Model Workout omtrent hun voeding. De modellen vragen wel eens of ze last-minute voor een grote show kunnen vasten. Ik raad dit ze altijd ten strengste af, aangezien er bij Model Workout gewichtsverlies op een gezonde manier wordt nagestreefd. Vasten moet worden gezien vanuit een gezondheidsbevorderend effect en niet als een manier om snel gewicht te verliezen. Het is goed voor de modellen om 2 a 3 maal per maand een dag te vasten, dit kan zijn in de vorm van caloriebeperking of met een sapkuur. Maar dit moet altijd gedaan worden op een dag met een rustige agenda zonder werkzaamheden.  

 

Meer volgen van Merel? Volg haar ook op Instagram!