logo
RECEPT

Plantaardige klassieker: club sandwich! + Bestaat duurzame palmolie?

Plantaardige klassieker: club sandwich! + Bestaat duurzame palmolie?
INGREDIËNTEN

Wat maakt een klassieker nou zo’n geijkte combinatie? Dat is belangrijk om te bedenken wanneer je een variatie op zo’n klassieker maakt. Omdat ik een 100% plantaardige variatie wilde maken op de klassieke club sandwich, probeerde ik te bedenken wat voor mij cruciale elementen zijn in dat gerecht. Op nummer 1: echt lekker (getoast) brood. Niet van die verlepte casino sneetjes die je in Amerikaanse supermarkten vindt, nee, kwaliteitsbrood van de bakker. Op nummer 2: smeuïgheid. Vaak is dat in een club sandwich afkomstig van kwistig gesmeerde mayonaise, maar aangezien dat niet plantaardig is vervang ik dat in mijn plantaardige versie. De perfecte club sandwich is een balans tussen krokantheid van het brood, en de smeuïgheid van de mayo (of mayo vervanger) en het beleg. Here we go!

Voor de plantaardige variant sneed ik eerst drie flinke plakken van een vers gebakken brood. Even kort roosteren in een grillpan of broodrooster, tot ze licht verkleurd zijn. Hallo crunch! Dan door naar de smeuïge ingrediënten: besmeer de drie plakken brood met margarine. Ik gebruikte Becel Pure; 100% plantaardig en volledig palmolievrij. Over palmolie gesproken: het schijnt dat er een duurzame variant bestaat, maar die is ook écht duurzaam? Daar ga ik onderaan dit artikel verder op in! Eerst maken we de club sandwich, met op het brood met margarine een laagje gegrilde groenten, met daaroverheen een eetlepel vegan pesto. Zelf besmeerde in de boterhammen die in de clubsandwich in het midden zit en degene die bovenop zit, ook nog aan de onderkant in met hummus. Dat is optioneel – maar wel errug lekker 😉

Pssst: kijk hier voor een recept voor pesto (voor een vegan versie vervang je de parmezaanse kaas in het recept door 3 eetlepels edelgist)!

 

– Scroll naar beneden voor het recept! –

Plantaardige klassieker: club sandwich! + Bestaat duurzame palmolie?

Palmolie – duurzaam of niet?

De margarine die ik gebruik voor deze clubsandwich is 100% palmolievrij: Becel Pure (met het groene deksel). Dat vind ik prettig, omdat dat voelt als een duurzame keuze die goed is voor het milieu. Maar toen ik ontdekte dat er ook veel mooie producten zijn met duurzame palmolie, raakte ik in de war. Wat is duurzame palmolie? Kun je nu beter kiezen voor géén palmolie, of is duurzame palmolie juist beter voor mens en milieu dan alternatieven voor palmolie? Ik hoorde namelijk ook weer dat alternatieven voor palmolie soms, om kosten te drukken, zo goedkoop mogelijk gemaakt worden (dus niét met respect voor mens en milieu); dan bereik je door palmolievrije producten te kopen dus eigenlijk het tegenovergestelde van wat je wil…

duurzame palmolie

Op een plantage voor duurzame palmolie

Ik stelde een aantal vragen aan palmolie expert Thijs Pasmans, die jaren werkte voor de European Palm Oil Alliance (de branchevereniging voor olie en vetten voor bedrijven) en o.a. drie maanden veldwerk deed op Sumatra, waarvoor hij verschillende palmbedrijven, plantages en boeren zag. Hij werkt nu als onafhankelijk adviseur over duurzame palmolie.

– Thijs, ik merk in mijn omgeving een grote weerstand tegen palmolie. Waarom is dat, denk je?

“Palmolie roept bij de meeste mensen inderdaad negatieve associaties op. Kale vlaktes waar ooit regenwoud stond, verweesde orangutans en eindeloze monocultuur. Soms nog in combinatie met conflicten over landeigendom en verdreven lokale bewoners. Ik denk echter dat de negatieve beeldvorming door dit soort verhalen niet alleen uit activistische en eenzijdige NGO campagnes, media artikelen of posts op sociale media komt. De oorzaak ligt dieper. Palmolie is namelijk onbekend, vreemd en exotisch in het westen. Het is niet gek dat bij vragenlijsten over palmolie als eerste staat ‘wat is palmolie?’. Dat zou je bijvoorbeeld voor thee of cacao nooit tegenkomen. Het negatieve beeld begint bij dit onbekende. Voeg daaraan toe dat als je over palmolie hoort het vaak als volgt gaat: ‘het zit overal in, maar je hebt het niet door’. Ik kan me goed voorstellen dat dit een naar gevoel geeft. En volgens mij ook de onderliggende reden waarom palmolievrij producten het goed doen. Palmolievrij voelt dan als een soort opluchting.

Als je dus niet weet dat de olie van een vrucht komt, dat het plantaardig is, dat het uit dezelfde gebieden komt als kokosolie, dan klinkt het alsof palmolie het ergste van het ergste is. Ik snap dat er dan een afkeer tegen ontstaat.”

duurzame palmolie

Palmolie komt van een vrucht, zoals je hier goed kunt zien

– Zelf denk ik altijd dat ik een duurzamere keuze maak als ik kies voor palmolievrije producten. Is dat terecht?

Het enige dat je zeker weet als je palmolievrij koopt is dat je niks met palmolie te maken zult hebben. Dat betekent geen foute palmolie, maar ook geen duurzame palmolie. Als je orangoetans en regenwoud wilt beschermen geloof ik dat je juist moet samenwerken met palmoliebedrijven. De beste manier om te zorgen de ‘foute’ bedrijven aan te pakken (die voor ontbossing zorgen met hun plantages, of bijvoorbeeld het leefgebied van orang-oetans verstoren), is door de zorgen dat ze duurzamer gaan werken. Alleen maar roepen ‘Stop gewoon met het verbouwen van palmolie’ klinkt voor mij naïef. Denk je dat bedrijven dan zeggen, ‘Ok, dan stop ik er maar mee’? Nee, ze verkopen hun niet-duurzame palmolie aan iemand anders. Zelfs al zou de palmolievraag volledig verdwijnen, dan planten ze er iets anders, wat ze op een niet-duurzame manier gaan produceren.

Je hebt de beste kans op succes als je met de bestaande bedrijven samenwerkt, en samen verduurzaamt. Of je het nu leuk vindt of niet: palmolie is here to stay. Zeker de komende decennia met toenemende vraag uit Azië (de EU gebruikt maar 12 procent van wereldproductie palmolie). Er is nog veel bos en dieren als orang-oetans leven in gebieden waar palmolie is. Duurzame bedrijven laten bos staan en planten corridors zodat orang-oetans en andere dieren weer verbonden kunnen worden met elkaar. Als je kiest voor duurzame palmolie, beloon je de duurzame bedrijven.”

– Kunnen we niet gewoon helemaal zonder palmolie?

“Alles kan, dus we kunnen ook zonder palmolie. Maar wat wil je er mee bereiken? Palmolie wordt zoveel gebruikt omdat het veel verschillende eigenschappen heeft en relatief makkelijk te verbouwen is. Het maakt je margarine, pindakaas en chocopasta smeerbaar, houdt je koekje bij elkaar en zorgt ervoor dat je lippenstift en andere crèmes goed kan aanbrengen op je huid. Dat kan op kleine schaal ook wel met andere oliën, maar wereldwijd is palmolie veruit de meest gebruikte olie. Dat is de komende 25 jaar niet te vervangen. Zeker niet met stijgende groei naar voedsel en dus plantaardige oliën.

Wie zegt dat we ook wel zonder palmolie kunnen zegt eigenlijk dat ons voedselsysteem en wereldbeeld anders moet. Er is niks mis mee als je dat vindt, en wil, maar ik vraag me af hoeveel mensen dat echt beseffen als ze het over palmolie hebben. Er is dan minder verpakt, makkelijk, kant en klaar voedsel. Ook is palmolie een onderdeel van shampoo en margarine. En, als je eerlijk bent, moet je dan niet alleen palmolie verminderen, maar ook chocolade, vanille, mango’s, vlees, kokos, kaneel, etc. Dan ziet de supermarkt er een stuk leger uit!”

duurzame palmolie

Kiezen voor duurzame palmolie is eigenlijk beter dan palmolie volledig vermijden

– Dat klinkt voor mij eigenlijk wel mooi, als ideologie. Maar ik besef ook dat dat geen realiteit gaat worden op grote schaal. Zeker niet op korte termijn. Dus tot die tijd is kiezen voor duurzame palmolie eigenlijk een beter idee dan koste wat kost palmolie vermijden?

“Ja. Duurzame palmolie heeft een imagoprobleem, omdat palmolie negatieve associaties oproept bij veel mensen. Daar komt nog eens bij dat palmolie vrijwel onzichtbaar is en er nauwelijks merken zijn die het RSPO keurmerk (voor duurzame palmolie) gebruiken op hun verpakking – zelfs niet als er wél duurzame palmolie in het product zit. Bijna 90% van de voedingsmiddelen in Nederland is duurzaam. Maar, hoe kun je dit zien als consument? Ken jij het RSPO keurmerk? Waarschijnlijk niet. Laat staan dat je er bewust voor kiest. Ik vind dat bijvoorbeeld Europese bedrijven verantwoordelijk zijn voor het inkopen van duurzame palmolie voor hun producten, maar tegelijkertijd is het ook belangrijk dat consumenten zoals jij en ik niet helemaal weglopen van palmolie. Laten we mensen aan het denken zetten over palmolie, door te vertellen dat palmolievrij niet noodzakelijk is en het vertrouwen te geven dat er ook echt goede palmolie is.

– Thijs, dankjewel! Ik merk dat mijn weerzin tegen palmolie inderdaad voortkomt uit onwetendheid; ik had eigenlijk geen idee waar palmolie vandaan komt. Nu besef ik dat ik liever boeren steun die duurzaam produceren, dan dat ik stimuleer dat er alternatieven worden gezocht door producten die misschien helemaal niet zo duurzaam zijn. Stof tot nadenken!

Plantaardige klassieker: club sandwich! + Bestaat duurzame palmolie?

Ingrediënten club sandwich

(voor 2 flinke sandwiches, goed als lunch voor 2 personen)

6 boterhammen (licht geroosterd)
1/2 courgette, in plakken gegrild
1 rode paprika, in plakken gegrild
2 eetlepels Becel Pure
3 eetlepels vegan pesto (Kijk hier voor een recept voor pesto: voor een vegan versie vervang je de parmezaanse kaas in het recept door 3 eetlepels edelgist)!
3 eetlepels hummus
1 lenteui, in ringetjes

Bereidingswijze club sandwich

Rooster de boterhammen kort, als je dat nog niet gedaan had.

Grill de paprika (in reepjes) en de courgette (in plakjes), als je dat nog niet gedaan had.

Maak de (vegan) pesto, indien nodig. Tip: om een volledig plantaardige pesto te maken die zo’n lekkere hartige en aardse smaak heeft, vervang ik de kaas door een paar theelepels edelgist. Te koop bij de meeste biowinkels!

Besmeer de boterhammen met margarine, behalve de bovenste. Beleg de boterhammen met de gegrilde groenten, behalve de bovenste.

Verdeel de pesto erover.

Stapel de boterhammen nu op elkaar enzet vast met een satéprikker.

Tip: ik besmeerde de onderkant van de boterhammen nog met wat hummus. Nóg smeuïger!

Tip 2: je kunt er ook in stukjes gesneden zongedroogde tomaat bij doen.

Serveer direct.

Eet smakelijk!

 

Palmolievrij


Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Becel. Bedankt voor jullie input en informatie!

REACTIES
LOG IN OM EEN REACTIE TE PLAATSEN

Inloggen Via Social

Inloggen met wachtwoord

Nog geen reacties