Je ziet het steeds vaker op menukaarten en productverpakkingen staan: ‘glutenvrij’. Wat betekent dat nu precies? Wat zijn gluten? En waar ben je precies intolerant voor als je geen gluten kan eten? Mag je dan nooit iets met tarwe eten? Ik zocht het uit!

Vraag 1. Wat zíjn gluten nou eigenlijk?

Simpel: gluten zijn een soort eiwitten die voorkomen in tarwe en andere glutenbevattende granen zoals rogge, gerst, spelt en kamut. Dat betekent dat alles waar tarwe of glutenbevattende granen in zitten, gluten bevat. Denk aan: brood, crackers, pizza, pasta, paneermeel, koek, couscous, cake en taart. Sommige mensen krijgen klachten als ze producten met gluten eten. Maar daarin heb je verschillende vormen: coeliakie, glutensensitiviteit, en tarweallergie.

Vraag 2. Wat is er aan de hand als je glutenintolerant bent?

Dan kun je geen gluten verdragen. Er zijn mensen van wie het darmslijmvlies heel heftig reageert op gluten, omdat het immuunsysteem het aminozuur gliadine aanvalt. Dat aminozuur zit in gluten. In dat geval heb je coeliakie. Voor mensen met coeliakie is zelfs het kleinste kruimeltje gluten verkeerd; daarvan krijgen ze al last van hun darmen. Vaak duurt het even voor je erachter komt dat je coeliakie hebt, en is de darmwand tegen die tijd zo geïrriteerd dat een groot deel van het darmslijmvlies dat voedingsstoffen op moet nemen (de uitstulpingen die darmvlokken heten) verdwenen. Omdat je darmen niet genoeg voedingsstoffen kunnen opnemen krijg je een tekort aan voedingsstoffen, waaronder vitaminen en mineralen. Daardoor kan er bijvoorbeeld een groeiachterstand ontstaan bij kinderen.

Vraag 3. Wat is het verschil tussen coeliakie, glutensensitiviteit en tarweallergie?

Bij coeliakie is er sprake van een intolerantie, die wordt aangetoond met een bloedtest. Wie glutenintolerant is heeft beschadigde darmen wanneer hij of zij gluten eet en kan zelfs geen sporen van gluten verdragen – ongeveer 1% van de mensen in Europa heeft hier last van. Wie geen aantoonbare intolerantie of beschadigde darmen heeft, maar wel last heeft van de klachten en symptomen die ik in mijn eerdere artikel over glutenvrij eten noemde, is glutensensitief. Minder of geen gluten eten helpt de klachten te voorkomen. Een tarweallergie is – je verwacht het niet – een voedselallergie, waarbij je lichaam antilichamen aanmaakt tegen bepaalde allergenen die in tarwe zitten. In dit geval zijn het dus niet specifiek de gluten waar je allergisch voor bent, maar aangezien glutenvrije producten nooit tarwe bevatten zit je dan altijd goed.

Vraag 4. Kun je glutenvrij koken?

Jazeker, en dat is minder ingewikkeld dan je denkt! Maak bijvoorbeeld een chocolade-banaan quesadilla als ontbijt, waarvoor ik de glutenvrije wraps van Schär gebruikte (link naar ontbijtrecept – advertorial 1). Ik ben dol op de producten van dit glutenvrije merk, omdat het assortiment zo uitgebreid is dat je voor vrijwel elk type gerecht wel een glutenvrije variant kunt bedenken. Een hamburger, bijvoorbeeld! Door glutenvrije crackers te vermalen maak je bovendien zelf een glutenvrij paneermeel, wat de portobello burger een briljant knapperige touch geeft. Oh, en een geinig detail: door McDonalds in Italië is deze hamburger bun uitgeroepen tot beste glutenvrije hamburgerbroodje. Ha!

Bereidingswijze portobello burger

(voor 2 burgers, dus voor 2 personen)

Maak eerst de gekarameliseerde rode ui. Snijd de ui in ringen of halve ringen.

Verhit de boter in een steelpannetje of koekenpan en voeg de uienringen toe. Bak kort aan, en voeg dan de balsamico en het zout en peper toe. Laat minstens 15 minuten zachtjes pruttelen en bakken, tot de ui glazig wordt en dan langzaam karameliseert. Proef maar: het wordt langzaam steeds zoeter! Als de ui flink geslonken is en wat donkerder is verkleurd is-ie goed. Haal dan van het vuur en zet apart.

Boen de portobello’s schoon en snijd het steeltje eruit.

Maal de glutenvrije crackers fijn (bijvoorbeeld in een vijzel) tot je een soort broodkruim hebt. In een pakje van Schär zitten vijf crackertjes; ik gebruikte er in totaal twee. Houd het broodkruim even apart en stort het in een diep bord.

Roer de olijfolie, balsamico en worcester sauce door elkaar met een vork. Bestrijk de portobello’s met het mengsel. Duw de portobello’s daarna in het diepe bord met het crackerkruim, zodat ze een krokant korstje krijgen.

Verhit een grillpan of tosti-ijzer en grill de portobello’s in 3-5 minuten gaar.

Rooster in de tussentijd het glutenvrije hamburger broodje: snijd het doormidden en zet het een minuutje in de broodrooster. Optie 2: grill het brood 2 minuutjes in de grillpan (na de portobello’s).

Leg op elk hamburger broodje een portobello. Verkruimel de blauwe kaas erover, en de gekarameliseerde uien.

Eet smakelijk!

– Dit is een advertorial, wat betekent dat het een gesponsord artikel is. Dat verandert verder niets: mijn mening blijft ongezouten, de inhoud blijft oprecht. –