Weet je wat ik vind? Dat mensen die de wereld een beetje beter maken, een podium verdienen. Toen ik de verhalen van Yorick Bruins en Katarina Mihaljevic hoorde, wist ik gelijk dat ik dat wilde delen. Yorick is van de koffie. Hij zorgt ervoor dat jij en ik als consument een kopje koffie kunnen bestellen dat rechtstreeks bij koffieboeren in Afrika, Azië en Latijns-Amerika vandaan komt. Een zo kort mogelijke supply chain dus, waardoor er zoveel mogelijk van de opbrengst van de koffie terecht komt bij de boeren. De winst van elk kopje koffie delen ze eerlijk met de boer. Katarina is onderzoeker en oprichtster van Rand Design, een consultancy bureau waarmee ze zich o.a. inzet voor diversiteit en de verduurzaming van processen op de werkvloer. Ze biedt met haar bedrijf projectmanagement, change management en moderne vormen van kinderopvang.

Wat kunnen we leren van mensen als Yorick en Katarina? Ik kletste met ze en leerde zes nuttige lessen.

“Koffieboeren verdienen minder dan ooit en ons kopje koffie is duurder dan ooit, hoe kan dit?”

Les 1: Praat met anderen en leer van ze

In andere woorden: besef dat je (nog) niet alles zelf weet. Yorick: “Mijn les 1 in ondernemen? Ga zo vroeg mogelijk, bijna nog voordat je een idee op papier zet, praten met partners. Of dit nou boeren, importeurs, investeerders of klanten zijn, je moet met elk idee van je eiland af komen en zoveel mogelijk feedback verzamelen! Alleen gaat het je namelijk nooit lukken. Bovendien scheelt het je heel veel tijd en geld. Door te praten met anderen kom je tot inzichten die je zelf niet zomaar had kunnen ontwikkelen, maar die je hele business veranderen en inclusief maken. Wij hebben bij Wakuli inmiddels een enthousiaste club mensen om ons heen verzameld en dit klankbord helpt ons scherp te blijven!”

Les 2: Trek je op aan mensen of bedrijven die verder zijn dan jij

Nadat je volgens les 1 hebt vastgesteld dat je in het begin nog niet alle kennis en ervaring in huis hebt, is het prettig om die kennis en ervaring elders te vergaren. Katarina is wetenschapper en onderzoeker, wat betekent dat ze veel theoretische kennis heeft. Om de connectie te maken met de praktijk wilde ze ook juist graag onderzoek doen in de industrie. Met haar bedrijf Rand Design deed ze daarom mee aan het One Young World Shell Scholarship Programme, waarmee ze een inkijkje kreeg in een invloedrijke en relevante organisatie. Katarina: “Het meest waardevol aan die ervaring? De hands-on training van experts in het veld. Als je net als ik geïnteresseerd bent in de energie-transitie, ondernemingsdrang en onderzoek, dan is dit een kans die je niet kunt laten liggen!” 

Les 3: Zet netwerk, familie en vrienden in

Maak gebruik van het netwerk dat je hebt. Start bijvoorbeeld een crowdfunding campagne, waarbij je netwerk, familie en vrienden inzet om je idee van de grond te krijgen. Wakuli begon in juli 2018 met een Kickstarter crowdfundingscampagne. Dat zorgde ervoor dat ze hun eerste pallet koffie naar Nederland konden verschepen. Met behulp van die eerste producten of resultaten kun je vervolgens verder groeien. Voor Yorick betekende dat op zoek gaan naar Angel Investors voor een tweede boost, waarmee ze sneller meer mensen konden aanspreken met het Wakuli verhaal en meer koffie konden kopen van bevriende boeren uit verschillende landen.

Les 4: Doe mee aan een start-up programma

Er zijn een verschillende ‘accelerator’ programma’s waar je aan mee kunt doen als je een startup opricht, die je bijvoorbeeld een netwerk, kennis, advies of een financiële investering kunnen bieden. De moeite waard dus, maar wees wel kritisch. Je investeert als ondernemer aardig wat tijd en energie in zo’n programma, dus kies alleen de best passende en/of meest prestigieuze programma’s. Net als Katarina deed ook Yorick mee aan het One Young World Shell Scholarship Programme, een initiatief dat ontwikkeld is door Shell voor jonge leiders met ideeën voor een betere wereld. Yorick: “Met het programma hebben we zes maanden lang veel tools gekregen om onze missie te versnellen: van coaching tot mediatrainingen, van strategische sessies tot peer-to-peer leren van andere jonge sociaal ondernemers. De kers op de taart was de One Young World summit in London, waar we in een hele internationale setting gigantisch snel verbinding hebben kunnen leggen met jonge inspirerende mensen in allerlei sectoren. Een multinational als Shell kan goed mensen bij elkaar brengen en het programma was een toffe springplank om scherp 2020 in te gaan!”

Les 5: Kies een missie

Vraag jezelf af waarom je doet wat je doet. Zet op papier wat de missie is van je bedrijf, zodat je jezelf daaraan kunt herinneren als de dagelijkse gang van zaken je aandacht volledig dreigt op te eisen. Voor een onderzoeker als Katarina begon het concretiseren van haar missie met het besef dat er in de huidige maatschappij, aan de voet van een belangrijke energie-en duurzaamheidstransitie, veel behoefte is aan kennis: “Er is zo veel te leren in de huidige energie-transitie, dat ik ontzettend gemotiveerd ben om mijn rol als academisch onderzoeker en ondernemer daarin te vervullen. Elke dag komt er nieuwe kennis bij! Ook zie je hoe onmisbaar burgers zijn als belanghebbenden en aandrijvers, als het gaat om de omslag in de samenleving. Door co-creatie op een creatieve manier, moeten we alle partijen meekrijgen om aan deze omslag mee te doen. Dat is mijn missie.”

Les 6: Focus op één probleem om aan te pakken

Als je je missie hebt gevonden, zoek naar één probleem dat je aan kunt pakken en accepteer dat je niet alles tegelijk kunt doen. Dan loop je het risico dat je alles half doet, of je geeft jezelf een te grote opdracht en ziet door de bomen het bos niet meer. Yorick is net als ikzelf geïntrigeerd door lange oneerlijke voedselketens. Waar het bij mij een interesse is die opgewekt werd door mijn werk als foodblogger, begon het bij Yorick al tijdens zijn studie: hij studeerde Food and Agricultural Science in Italië en Food Policy in London. Na projecten in Latijns-Amerika en Ethiopië en een master ging hij werken als bedrijfsadviseur voor (koffie)coöperaties. o.a. in landen zoals Tanzania, Zambia, DR Congo, Rwanda, Ethiopië en Kenia. Daar stuitte hij op het probleem dat hij wilde aanpakken: Koffieboeren verdienen minder dan ooit en ons kopje koffie is duurder dan ooit; hoe kan dit? Yorick: “Ik zag in deze landen hoe oneerlijk de prijs van ons kopje koffie verdeeld wordt en onder andere hieruit is Wakuli ontstaan. Wij snijden alle onnodige spelers uit de keten. Doordat ik meerdere jaren in het buitenland met koffieboeren gewerkt heb en veel connecties heb binnen de koffiewereld, komen we op die manier aan nieuwe samenwerkingen en coöperaties, ik zie het maar als een soort van Development Entrepreneurship.”

 

Katarina Mihaljevic, Oprichter Rand Design

In de moderne wereld is er vanuit een nieuwe generatie werknemers veel vraag naar een gezonde balans tussen het werkende leven en het thuisfront. Rand Design is een jong consultancy bureau dat daarop inspeelt. Katarina Mihaljevic, founder en CEO, begon na haar research master Filosofie aan de Universiteit van Groningen aan een PhD onderzoek in de Geesteswetenschappen, over de positie van vrouwelijke onderzoekers in historische context. Met haar bedrijf hoopt ze haar theoretische onderzoek te kunnen verbinden met de praktijk, om duurzame en succesvolle werkplekken te kunnen creëren voor de toekomst.

 

Yorick Bruins, Oprichter Wakuli

Wakuli, het bedrijf van Yorick, werkt samen met groepen kleinschalige koffieboeren, transporteurs en anderen in de keten om 100% transparant koffie van de hoogste kwaliteit direct naar de Nederlandse consument te brengen. Zo snijden ze alle onnodige spelers uit de keten, en leveren de vers gebrande koffie op wekelijkse tot maandelijkse basis door de brievenbus. In januari 2019 begon het bedrijf via Kickstarter, vervolgens nam Wakuli deel aan het One Young World Shell Scholarship Programme, en begin 2020 heeft het team de 3000ste Wakuli koffiedrinker mogen verwelkomen.

Psssst: met kortingscode FOODNESS krijg je nu 50% korting op je eerste bestelling bij Wakuli! You’re welcome 🙂

---

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met Shell.