To juice or not to juice? Van smoothies en slow juicing tot koudgeperst sap
Fruitige sapjes, smoothies en shakes zijn je-van-het, maar niet elke variant is even gezond. Als zelfs Mac Donalds een vruchtensmoothie in het assortiment heeft, dan weet je het wel! Om het kaf van het koren te scheiden duik ik in de wondere wereld der sappen, om te ontdekken welke varianten er zijn en natuurlijk wat het meest gezond is.
Wel of geen pulp
Het grootste verschil tussen een smoothies en sappen (tegenwoordig vaak juice genoemd) is het wel of niet aanwezig zijn van pulp. Zit er pulp in, dan is het een smoothie. Je kunt merken dat er pulp aanwezig is wanneer er iets te kauwen overblijft en het mondgevoel je vertelt dat het een redelijk lobbige substantie is. Als het goed is is dat het geval is bij smoothies. De pulp in smoothies bevat hoofdzakelijk vezels, die je een vol gevoel geven en goed zijn voor de werking van je darmen. Smoothies kun je goed maken met een blender, waarin fruit en bladgroenten door elkaar gemengd kunnen worden.
Let op! Het woord smoothie is geen beschermde term, en dus zeker geen garantie dat het een gezond product betreft. Zoals altijd geldt: je weet pas precies wat er in je smoothie zit als je hem zelf maakt. Veel café’s serveren ’smoothies’ die bestaan uit yoghurt, ijsblokjes en vruchtensiroop. Best lekker, maar niet per se heel gezond en eigenlijk ook geen smoothie omdat er geen pulp in zit. Maak liever zelf een smoothie met vers fruit, yoghurt of (amandel)melk en bladgroente!
Aardbei-kokos smoothie (klik voor het recept)
Wat is juicen?
Bij juices praat je alleen over het sap van de ingrediënten. Dat lijkt te betekenen dat de pulp eruit gezeefd wordt en zo’n juice dus minder voedingsstoffen bevat, maar dat is niet altijd waar. Je kunt namelijk ook op een speciale manier juicen, waardoor de bouwstenen van je ingrediënten als het ware kapot gaan en er nog meer voedingsstoffen in je sap terechtkomen, meer dan je met het drinken van een smoothie zou binnenkrijgen. Raar maar waar: op een zelfde soort manier wordt tijdens het productieproces van ketchup de tomaat tot op celniveau kapot gemaakt wordt en kun je er meer van de gezonde stof lycopeen uit opnemen dan uit een fijn gesneden tomaat.
Sap van groenten
Fruit is vaak het hoofdbestanddeel van een smoothie of sapje. Logisch, want fruit is lekker zoet. Alleen bevat zo’n sapje dan wel veel vruchtensuiker en daardoor al snel behoorlijk wat calorieën. Een slimme en net zo lekkere toevoeging? Groente! Boerenkool, wortel, komkommer, selderij, bieten – je kunt ineens oneindig variëren. Wel is het verstandig om het bij een smoothie te houden bij bladgroenten en -kruiden (basilicum, spinazie) omdat je anders wel heel veel pulp krijgt.
Wat juicen betreft kun je los met groenten. Wortel-gember-bietensap? Geen probleem! Om zo’n sapje te kunnen maken heb je alleen wel een machine nodig, want met een hand-sinaasappelpers kom je natuurlijk niet ver met een aanrecht vol wortels en bieten.
Smoothie met ananas en spinazie (klik voor recept)
Centrifuge of slow juicer
Juice machines heb je in veel soorten, maten en prijscategorieën. Ze zijn op te delen in twee verschillende soorten: centrifugepersen en slow juicers. Een centrifugepers kun je herkennen aan het sap dat eruit komt: daar zit een laagje schuim op. Deze pers is vooral goed in het uitpersen van hardere vruchten en groenten zoals wortel en bleekselderij. Een sapcentrifuge gebruikt een scherpe rasp die op hoge snelheid ronddraait (tot wel 20.000 toeren per minuut). Door die wrijving komt hitte vrij, en die verhitting betekent dat er een (klein) deel van de voedingsstoffen verloren gaat. Ook mengt zich veel zuurstof in het sap waardoor deze al binnen enkele minuten begint te oxideren: dat betekent nog meer verlies van voedingsstoffen. Voor huis- tuin en keukenpersers is dat geen hele grote ramp. Het betekent vooral dat je je sap het beste meteen kunt opdrinken, als het nog vers is.
Aan de andere kant van het spectrum vind je de slowjuicer, die vooral voor zaden en bladgroenten is ideaal is. Een slow juicer perst op langzame snelheid (tot 90 toeren per minuut), vandaar de naam ’slow’. Door die lage snelheid komt er geen hitte vrij zoals bij de centrifugetechniek, waardoor slow juicen ook wel koud persen genoemd wordt. Koudgeperst sap komt dus uit een slow juicer. Ook mengt er in vergelijking met de centrirugepers bijna geen zuurstof in het sap, dus er vindt geen oxidatie en verlies van voedingsstoffen plaats.
Lekker makkelijk: bestellen
De allerbeste slow juicers zijn eigenlijk onbetaalbaar voor gewone mensen. Gelukkig zijn fabrikanten die de machines als investering zien en hun verse sappen vervolgens verkopen. Zelf vind ik de juices van Frecious ideaal: puur natuur en zonder toevoegingen of conserveringsmiddelen. De twee oprichters hebben één hele grote supersonische persmachine (met een prijskaartje waar 4 nullen op staan) en maken daar alle sapjes mee, die ze vervolgens ingevroren vervoeren en leveren. Die machine is, zoals mede-oprichter Murk het verwoordt: "De hoogste kwaliteit. Binnen de machines voor koudgeperste juices heb je drukpersen en schroefpersen. Wil je zoveel mogelijk voedingsstoffen behouden in je juice, dan is de slowjuicer van het merk Angel het hoogst haalbare. Bij Frecious doen wij geen consessies. Het is daarom aan de prijs maar je hebt wel home-made slowjuice van topkwaliteit."
Maar die prijs valt behoorlijk mee, zeker als je bedenkt dat een flesje sap van 200 milliliter (kosten: €3,95) je lichaam evenveel voedingsstoffen levert als 1 kilo groente en fruit. Dat betekent niet dat er daadwerkelijk een kilo groente en fruit in zit (dat wordt behoorlijk proppen in zo'n flesje van 200 milliliter), maar dat het eten van 1 kilo groenten en fruit (na snijden, koken, kauwen) qua voedingsstoffen-opname op celniveau gelijk staat aan 1 flesje Frecious.
Uitproberen? Bestel een proefpakket of een aantal flesjes op Frecious.nl.
REACTIES
LOG IN OM EEN REACTIE TE PLAATSEN
Volg me ook op Instagram!
Daar deel ik nog veel meer recepten, foodie tips, nieuwe hotspots & gekkigheid uit mijn dagelijkse leven. Zie ik je daar?
x Claartje
[…] Bronnen: Nieuwsblad, Foodness […]